Johann Konrad Dippel
Frankenstein (stwór)
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Ten artykuł dotyczy fikcyjnej istoty. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Boris Karloff jako stwór Frankensteina w ekranizacji z 1931 r.
Stwór Frankensteina (zwany także potworem Frankensteina albo Frankensteinem) – postać fikcyjna występująca w powieści Frankenstein Mary Shelley oraz jej filmowych ekranizacjach i ich sequelach. W powieści postać ta nie posiada imienia i jest nazywana stworem lub potworem. W kulturze masowej zwykle określa się ją jako stwór Frankensteina, potwór Frankensteina lub po prostu Frankenstein od nazwiska jego twórcy – naukowca Wiktora Frankensteina.
Pochodzenie i wygląd
Stwór Frankensteina został stworzony przez doktora Wiktora Frankensteina z ludzkich zwłok zszytych ze sobą i sztucznie wprawionych w życie. W powieści nie jest opisany sposób, w jaki naukowiec tego dokonał, jednak uważa się powszechnie, iż doktor Frankenstein złożonego przez siebie stwora ożywił przy użyciu wyładowania elektrycznego, ponieważ taką metodę stosowano w filmowych ekranizacjach powieści i ich sequelach. Stwór stworzony przez doktora Frankensteina posiadał wysoki wzrost, olbrzymią fizyczną siłę i odrażający wygląd. Oprócz tego odznaczał się dużą inteligencją i wrażliwością. Pragnął żyć w przyjaźni z ludźmi, jednak został przez nich jako odmieniec odrzucony.
Historia
Doktora Wiktora Frankensteina zawsze fascynowała tematyka życia i śmierci. Dlatego też podjął pracę, której celem było uzyskanie możliwości ożywienia martwej tkanki. Po wielu miesiącach wytężonej pracy udaje się mu tego dokonać. Tworzy i ożywia istotę, zszytą z fragmentów trupich ciał, obdarzoną dużą inteligencją. Jednak stwór, który powstał, okazuje się mieć odrażający wygląd, nienaturalny wzrost i siłę. Wiktor jest przerażony tym, czego dokonał, i nie chce zaakceptować nowego istnienia. Nie zastanawiając się nad tym, czy potwór posiada jakieś uczucia i jak zachowanie Frankensteina wpłynie na niego, pozbywa się go i zapomina o jego istnieniu. Porzucony stwór błąka się bez celu po świecie, ale wszyscy ludzie, których spotyka na swojej drodze, odrzucają go. Coraz bardziej rozgoryczony, pewnej nocy popełnia morderstwo na osobie, która znieważyła go za jego wygląd. Za zabójstwo zostaje skazana niewinna osoba. Ostatecznie, nie mogąc znieść depresji i samotności, powraca do swojego twórcy. Prosi go, żeby stworzył dla niego partnerkę – kobietę taką jak on, z którą mógłby stworzyć rodzinę. Pragnie przestać być samotny na świecie. Doktor Frankenstein przysięga spełnić jego prośbę, jednak potem zmienia zdanie, stwierdziwszy, że nie chce już eksperymentować z ludzkimi zwłokami. Stwór doprowadzony do szału złamaniem przysięgi, morduje przyjaciela Wiktora – Henryka oraz narzeczoną Wiktora – Elżbietę. Po tym czynie ucieka, wiedząc, że Wiktor będzie go ścigał. Zostawia nawet swemu stwórcy znaki, by ten zawsze mógł kierować się w tę samą stronę, co on. Ostatecznie docierają do koła podbiegunowego, gdzie stwór popełnia samobójstwo, rzucając się na jego stos pogrzebowy. Po jakimś czasie umiera też Wiktor, jednak wcześniej opowiada swoje przeżycia kapitanowi Robertowi Waltonowi, którego statek odnalazł go w pobliżu koła podbiegunowego.
Bibliografia
Johann Konrad Dippel
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Johann Konrad Dippel
Johann Konrad Dippel (ur. 10 sierpnia 1673, zm. 25 kwietnia 1734) – niemiecki filozof, wynalazca, alchemik.
Prawdopodobnie był pierwowzorem postaci doktora Frankensteina z powieści Mary Shelley pt. „Frankenstein”. Wykształcony jako fizyk[potrzebny przypis], założył laboratorium do prowadzenia dziwacznych eksperymentów w zamku „Frankenstein” niedaleko Darmstadt w Niemczech. Dippel (również znany jako Konrad Frankenstein) lubił spędzać dużo czasu nad swoim hobby – alchemią. Był zafascynowany życiem wiecznym. Do eksperymentów miał używać pociętych na kawałki części ciała zwierząt oraz trupów ludzkich, które gotował w wielkich słojach. Kiedy okoliczni mieszkańcy dowiedzieli się o dziwnych eksperymentach Dippla, został on wygnany z zamku.
Życiorys
Urodzony na zamku Frankenstein, na południe od Darmstadt, był genialnym dzieckiem. Ukończył jako magister artium w 1693 roku studia filozoficzne na uniwersytecie w Gießen, potem studiował teologię i był nauczycielem domowym szlachty Odenwaldu. Na uniwersytecie sztrasburskim, na którym kontynuował (1695–1696) studia teologiczne, przesiąkł pietyzmem, a rozczarowany bezskutecznymi zabieganiami o stanowisko profesorskie w Gießen, zaczął atakować luterański kościół zinstytucjonalizowany. Jego autorstwa była broszura z 1697 roku: Orcodoxia orthodoxorum oder die verkehrte Wahrheit und wahrhaftige Lüge der unbesonnenen und eifrigen Lutheraner („Ortodoksja, czyli przekręcona prawda i prawdziwe kłamstwo nieroztropnych i gorliwych luteranów”). Krytykował wszelkie przejawy ograniczania ludzkiej wolności wyboru, czy to przez luterańskich pastorów, czy racjonalistycznych filozofów, stąd jego praca z 1708 roku o wolnej woli wymierzona przeciw determinizmowi Kartezjusza i Hobbesa: Fatum fatuum.
W latach 1704–1707 mieszkał w Berlinie, gdzie bezskutecznie starał się przekształcić srebro w złoto. Stamtąd przez Jenę i Frankfurt pojechał do Holandii, gdzie spędził kilka lat krążąc między Amsterdamem a Utrechtem, utrzymując się z pracy lekarza. Przyznano mu nawet (1711) możliwość nauczania medycyny na lejdejskim uniwersytecie, lecz tu zadłużył się eksperymentując na pożyczonym srebrze i musiał Holandię opuścić w 1714 roku. Przeniósł się do północnoniemieckiego miasta Altona, znajdującego się podówczas w posiadaniu Królestwa Danii, którym w imieniu króla Fryderyka IV Oldenburga zarządzał (od 1713 roku) Oberpräsident hrabia Christian Ditlev Reventlow (1671–1738). Dippel żył tam spokojnie jako lekarz do 1717 roku, gdy znieważył jednego z wysokich urzędników miejskich, za co skazano go na dożywocie. W 1726 roku hrabia Reventlow zlitował się nad alchemikiem i wypuścił go.
Ostatnie lata swego życia spędził Dippel w zamku hrabiego Casimira zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg. Urodzony w położonym blisko Berleburga Hilchenbach słynny okulista niemiecki Johann Heinrich Jung-Stilling (1740–1817) uważał potem Dippela za wzór bezkompromisowego i odważnego uczonego. Dippel znany jest jeszcze jako wynalazca barwnika (olej Dippela – Dippels Öl), zwanego potem Berliner Blau lub pruskim błękitem przyjętym następnie jako kolor mundurów pruskiej armii i jako ten, który wprowadził termin „oświecony” – (niem. aufgeklärt) do literatury niemieckiej, przestrzegając: „…Oświecone umysły próbują przywrócić biblijny porządek natury a jeśli im się to szczytne – jak by się wydawało – zadanie powiedzie będą usiłować obalić samą Biblię, za pomocą tych samych oświeceń, jak już raz dostanie im się w ręce władza nad ludzkimi umysłami …”.
Komentarze
Prześlij komentarz