Gdańsk

Gdańsk

Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania Freye Stadt Dantzig (dolnosaksoński) Wolne Miasto Gdańsk (niemiecki) Liwra Czytać Gdańskik (Wenedyk) Wolne Miasto Gdańsk (angielski) Flaga Gdańska Języki: Urzędnik: dolnosaksoński Inne: niemiecki, wenedyk, kaszubski Miasta: Stolica: Gdańsk Inne: Zoppot Burmistrz Górnego: Holger Bolle Przewodnicząca Senatu: Angela Urtenbraugen Powierzchnia: 1894 km² Ludność: ok. 500 000 mieszkańców Niepodległość: 1948 (półniepodległość w latach 1454-1793 i 1807-1939) Waluta: 1 gulden = 30 groszy = 90 shillingów = 540 penningów (w stosunku 1:1 z talarem RTC) Organizacje: Liga Bałtycka Danzig [da:ntsiçk / danzik / da:nziç] to miasto będące niezależnym terytorium, ale jego obroną i sprawami zagranicznymi zarządza Republika Dwóch Koron. Częściowo niepodległa od 1807 r., całkowicie niezależna od 1948 r. Zawartość 1 Rząd 2 Podziały Administracyjne 3 Herb 4 Historia 5 Geografia 5.1 Granice 5.2 Mapa 6 Ekonomia 7 Kultura 7.1 Języki 7.2 Religia 8 Zobacz także Rząd Gdańsk jest republiką parlamentarno-demokratyczną. Głowę państwa (burmistrza wyższego) powołuje czternastoosobowa rada miasta Gdańska (Senat) na pięcioletnią kadencję (maksymalnie dwie kadencje), a Prezydenta Senatu (szefa rządu) wybierają ludzi, zwykle co cztery lata. Prezydent reprezentuje miasto w sprawach europejskich, a ogólne uprawnienia przywódców politycznych są dzielone z ministrami Republiki Dwóch Koron. Rząd Gdańska nie może wypowiedzieć wojny ani dekomunizacji (tj. zakończenia stosunków z innymi krajami), chyba że rząd RTC również wyrazi na to zgodę. Jeżeli tego nie zrobią, a Gdańsk przystąpi do głosowania, należy przeprowadzić referendum zarówno w RTC, jak i w Gdańsku Podziały administracyjne Gdańsk jest podzielony na dwa regiony: Danzig-Nord i Danzig-Sud. Herb Gdańsk.png (do przerobienia) Historia Przed powstaniem Gdańska okolicę zamieszkiwała zróżnicowana ludność. Odnosząc się do wybrzeża, Iordanes wspomina „Gothiscandza”, a Tacyt nawiązał do regionu w swojej Germanii. Obaj historycy uważali, że obszar ten jest zaludniony. Pierwsza wzmianka o samym mieście pochodzi z 997 r., kiedy to Adalbert von Prag wspomina o słowiańskiej osadzie zwanej „Gydannyzc”, położonej na terenach później znanych jako Preimern (Przemarz, Premaria). Księstwo Preimern było lennem weneckim, które formalnie stało się częścią Królestwa Venedy w 1138 roku. Jego centrum administracyjnym był Gdańsk, a w 1224 roku otrzymało prawa lubeckie. W miarę jak coraz więcej kupców z miast Hanzy, Lubeki i Bremy, osiedlało się w Gdańsku, stał się on jednym z ważniejszych portów handlowych i rybackich wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego. W 1361 roku stało się pełnoprawnym członkiem Hanzy. Hegemonia Venedy nad Gdańskiem zakończyła się w 1308 roku, kiedy został podbity przez Zakon Krzyżacki wraz ze wschodnią częścią Przedimna. Prowadziłoby to do przejściowego zmniejszenia znaczenia Gdańska w regionie. W 1454 roku Gdańsk przyłączył się do sąsiednich miast hanzeatyckich Elbing (obecnie Elbiądz) i Thorn (obecnie Turoń) w buncie przeciwko Krzyżakom. Skutkowało to wojną trzynastoletnią (tzw. Wojną Miast), która zakończyła się porażką Zakonu i jego kapitulacją przed koroną wenecką. Terytorium wokół Gdańska stało się teraz częścią Wenedy, zwanej Prusami „wenedyjskimi” lub „królewskimi”, podczas gdy sam Gdańsk stał się republiką miejską pod zwierzchnictwem króla Republiki Dwóch Koron. Gdańsk ponownie rozkwitł jako miasto handlowe, a po incydencie w Øresund stał się jednym z członków założycieli Ligi Bałtyckiej. Podczas pierwszego rozbioru RTC Prusy Królewskie zostały zaanektowane przez Prusy i stały się znane jako Prusy Zachodnie. Gdańsk stał się enklawą oddzieloną od RTC, ale pozostającą pod jej suwerennością. Jednak w 1793 r. nastąpił drugi rozbiór RTC: Gdańsk został zmuszony do rezygnacji z autonomii i również został przyłączony do Prus. Sytuacja ta nie trwała jednak długo. Z pomocą Napoleona, cesarza Francji i króla RTC, Gdańsk ponownie stał się wolnym miastem w 1807 r. i tak pozostało, gdy Kongres Wiedeński potwierdził status quo, jakie istniało przed 1793 r. Był to początek okres stosunkowo spokojny i przez cały XIX wiek w Gdańsku niewiele miało się zmienić. Początkowo ani Rzeczpospolita Dwóch Koron, ani Gdańsk nie zostały dotknięte I Wielką Wojną. Zmieniło się to w 1915 r., kiedy RTC ostatecznie wypowiedziała wojnę Niemcom. W krótkim czasie RTC zostało całkowicie opanowane przez połączone siły niemiecko-węgierskie, a kiedy wojna została ostatecznie zakończona w 1918 r., RTC przestało istnieć. Królestwo Venedy stało się państwem zadnym, pozwolono jedynie kontynuować swoje istnienie jako niemieckie państwo satelickie, natomiast Litwa stała się równie proniemiecką republiką. Gdańsk pozostał Wolnym Państwem, więc nominalnie nic się nie zmieniło; ale w rzeczywistości, po zniknięciu ochrony RTC, de facto stało się ono niemieckim protektoratem w ramach Świętego Cesarstwa Rzymskiego.